تهران زیر پای کاخ سعدآباد
سعدآباد در شمال تهران با مساحتی حدود صد و ده هکتار قرار دارد. از شمال به کوه های البرز، از جنوب به تجریش، از شرق به گلابدره و از غرب به ولنجک می رسد. رودخانه جعفرآباد از وسط محوطه این کاخ می گذرد.
.jpg)
نمایی از کاخ ملت (کاخ سفید)
این منطقه محل استقرار و سکونت تابستانی و ییلاق شاهان قاجار بوده و پس از کودتای 1299 این اقامتگاه به پهلوی اول رسید. در دوره پهلوی ها هجده کاخ کوچک و بزرگ با عظمت و زیبایی خاصی و با هنر و ذوق معماری ایرانی در منطقه سعدآباد بنا شد. هر یک از بناها محل سکونت یکی از افراد دودمان پهلوی بوده است.محمدرضا پهلوی نیز در دهه ۱۳۵۰ در این مکان سکنی گزید. قدیمی‌ترین کاخ این مجموعه، کاخ (کوشک) احمدشاهی بوده‌است، که در دوران اوایل سلطنت او، ساخت آن به پایان رسیده‌است. جدیدترین کاخ این مجموعه نیز کاخ لیلا پهلوی می‌باشد که متعلق به کوچکترین دختر محمدرضا پهلوی بوده‌است. این هنر و عظمت به قدری در هم تنیده شده که پس از انقلاب این مجموعه به موزه تبدیل شد. البته کاخ فعلی ریاست جمهوری در جوار این مجموعه قرار دارد. از کاخ ملکه مادر نیز که متعلق به ارگان ریاست جمهوری است برای پذیرایی از مهمانان خارجی استفاده می‌شود.
.jpg)
خانه سفید در کاخ سعدآباد
بناها و سازه‌های مجموعه عبارتند از: ساختمان جمهور (کاخ ملکه مادر)، موزه آب (دفتر رئیس تشریفات کاخ، دفتر مسئول حفاظت ارتش)، ساختمان بهمن (کاخ بهمن)، کاخ کوشک (احمد شاهی)، کاخ اختصاصی، کاخ-موزه سبز، کاخ مرمر (قصر سنگی، کاخ شهوند، کاخ رضا شاه پهلوی)، کاخ‌موزه سفید (کاخ ملت، کاخ شاه پهلوی)، موزه استاد بهزاد (کاخ کرباس، کاخ ولیعهدی)، موزه برادران امیدوار (کالسکه‌خانه قجری)، موزه چهره‌های ماندگار (کاخ ملکه توران امیرسلیمانی، همسر رضا شاه پهلوی)، موزه خط و کتابت میرعماد (کاخ فرحناز و علی‌رضا)، موزه ظروف سلطنتی (موزه ظروف، کاخ اشرف پهلوی)، موزه مردم‌شناسی (کاخ شمس پهلوی)، موزه مینیاتور استاد آبکار (کاخ لیلا پهلوی)، موزه مینیاتور استاد فرشچیان (کاخ ملکه عصمت دولتشاهی، همسر رضا شاه پهلوی)، موزه نظامی (کاخ شهرام)، موزه نگارستان (کاخ فرح پهلوی)، موزه هنرهای زیبا (کاخ سیاه، دفتر وزیر دربار شاهنشاهی)، موزه هنر ملل (گلخانه کاخ سفید، موزه هنر اختصاصی فرح پهلوی).
.jpg)
تالار آینه در کاخ سبز
سایر امکانات مجموعه سعدآباد:
1) ایستگاه رادیو سعدآباد از ۲۸ اردیبهشت سال ۱۳۸۰ خورشیدی، فعالیت خود را آغاز نمود و به صورت زنده برنامه های روزانه خود را برای اطلاع رسانی به بازدیدکنندگان ارائه می دهد.
2) سعدآباد دارای 7 دروازه به نام های: دروازه جعفرآباد (با دو درب)، دروازه نظامیه (که رضا شاه از این در، برای عبورومرور استفاده می‌کرده است.) دروازه خیابان دربند (که محمدرضا پهلوی برای عبور و مرور از آن استفاده می کرد)، دروازه رودخانه، دروازه زعفرانیه، دروازه کاخ سفید، دروازه میدان دربند،
3) : مجموعه سعد آباد، شامل سه رستوران و کافی شاپ می‌باشد: رستوران شماره ۱(واقع در قسمت شمالی و در کنار درب شمالی) این رستوران در حال حاضر، تعطیل می‌باشد. رستوران شماره ۲ واقع در ضلع شمالی موزه استاد فرشچیان. کافی شاپ سبز: واقع در ضلع شمالی کاخ موزه سبز.
.jpg)
ورودی کاخ سبز
4) مجموعه سعد آباد، از سه مجموعه ورزشی (شامل پارک ورزش، سالن بیلیارد و سالن‌های تنیس)، تشکیل شده‌است. مجموعه سالن‌های تنیس: مجموعه سعد آباد، دارای دو زمین تنیس و یک سالن تنیس می‌باشد. سالن تنیس این مجموعه، در حال حاضر فعال بوده و به صورت خصوصی و نیمه خصوصی به علاقه‌مندان این رشته آموزش می‌دهد.
5) فروشگاه سعدآباد نیز مقابل ورودی زعفرانیه واقع است که عرضه کننده محصولات فرهنگی، مانند کتاب‌ها و پوسترهای ایران شناسی، صنایع دستی و... می‌باشد.
6) قنات های این مجموعه نیز عبارتند از: قنات آب نـما، قنات جعــــفرآبـــاد، قنات جوادیه، قنات خوابگاه، قنات‌های دفتر مخصوص، قنات قوام الدوله، قنات کاخ سفید، قنات کاخ شمس، قنات کاخ سنگی، قنات گلخانه و هَراش آب می باشد.
7) کارگاه مرمت نیز کار خود را از سال ۱۳۷۳ خورشیدی آغاز نموده و در حال حاضر، انجام مراحل مرمتی و حفاظتی آثار گوناگون مجموعه، بر عهده این واحد می‌باشد.
8) کتابخانه: ساختمانی در شمالی ترین بخش سعدآباد و مشرف به میدان دربند وجود دارد که در سابق کاخ احمدرضا پهلوی بوده است. در سال های پس از انقلاب اسلامی ایران این کاخ را به نهاد ریاست جمهوری اختصاص داده بودند. ولی از سال1381 این کاخ مرمت و کتابخانه ای در آن دایر گردید. این کتابخانه غنی شامل ده هزار جلد و شامل ادبیات، تاریخ، جغرافیا، باستان‌شناسی، هنر، موزه داری، مرمت آثار و بناهای تاریخی و معماری است.
.jpg)
دفتر کار فرح پهلوی در کاخ سفید
9) مرکز موسیقی خلاق سعدآباد: مرکز موسیقی سعد آباد، ۲۶ آذر سال ۱۳۸۵ افتتاح شد. در این مجموعه فرهنگی کلاس های آشنایی با موسیقی و سازهای مختلف و آموزش سازهای مختلف برای کلیه سطوح برگزار می گردد. در 21 تیرماه سال 1386 به دلیل فعالیت های مشترکی که این مجموعه با یونسکو شروع کرد نام مرکز به موسیقی خلاق سعدآباد تغییر نام داد.
10) مرکز هنرهای تجسمی: فعالیت مرکز هنرهای تجسمی مجموعه سعد آباد، در دو بخش آموزش و کارگاه‌های ثابت می‌باشد. مرکز هنرهای تجسمی مجموعه، در بخش آموزش، در زمینه مجسمه سازی با گل و چوب و سفال روی چرخ، نقش برجسته سفال، طراحی و نقاشی، پتینه و لعاب فعال است. کلاس‌های آموزشی این مرکز به صورت آزاد می‌باشد و به طور متوسط در هر ترم، ۹۰ هنرجو در این کارگاه ثبت نام می‌کنند، و کلیه کلاس‌ها، طبق برنامه ریزی مشخص برگزار می‌شود. در بخش کارگاه‌های ثابت، کلاس‌ها و فضاها، با شرایط و مقررات مجموعه، در اختیار هنرمندان قرار داده می‌شود، تا هنرمندان بتوانند بر اساس فعالیت‌های مشخص شده در قراردادهای خود و در صورت اعلام همکاری، با مجموعه همکاری نمایند. از جمله فعالیت‌هایی که توسط هنرمندان این مرکز صورت گرفته‌است، ساخت سردیس استاد فرشچیان به وسیله شاهرخ دیلقانی و همچنین ساخت تندیس چوبی، توسط هنرمند مجسمه ساز، آقای پاشا مقدم است، که این تندیس‌ها را به موزه نظامی اهدا نموده‌است. به طور کلی میتوان گفت، هنرمندانی که در این مرکز حضور دارند، در زمینه مجسمه سازی با مواد مختلف، از جمله بتن، فایبر گلاس، سنگ، گچ، فلز و چوب، به صورت حرفه‌ای و تخصصی فعالیت دارند.
.jpg)
مجسمه آرش کمانگیر در کنار کاخ سفید
11) مرکز هنری ایوان عطار: مرکز هنری ایوان عطار با ظرفیت ۹۰۰ نفر و با کلیه تجهیزات صدا، تصویر و نور، آماده ارائه خدمات در زمینه فعالیت‌های هنری از قبیل سینما، نمایش کنسرت، تئاتر و همایش می‌باشد.
12) گلخانه: گلخانه‌های مجموعه سعدآباد، که با مدیریت و سرپرستی کاملاً علمی و تخصصی اداره می‌شوند، مجموعه نادری از انواع گلها را جهت ارائه به مشتریان در اختیار دارند و دارای 6 گلخانه تخصصی است که عبارتند از: 1) گلخانه موز (موزستان): ۵ نوع متفاوت درخت موز در آن پرورش داده می‌شود. این درختها هر سال به بار می‌نشینند، و بازدیدکنندگان، می‌توانند با مراحل رشد این درختان زیبا آشنا شوند. 2) گلخانه استرلتزیا (پرنده بهشتی): این گلخانه به پرورش و تولید گل‌های استرلتزیا می‌پردازد. 3) گلخانه میخک: دراین گلخانه، انواع مختلف ساکولنت‌ها و گل‌های آپارتمانی پرورش داده می‌شوند. 4) گلخانه بنفشه آفریقایی: این گلخانه سالهاست که به پرورش و تکثیر گل‌های بنفشه آفریقایی می‌پردازد. 5) گلخانه گلاله: این گلخانه، مجموعه کاملی از انواع گیاهان آپارتمانی و گیاهان فضای سبز، انواع رز و گل‌های فصلی و نشایی را دارد. 6) گلخانه ماهونیا: این گلخانه، مجموعه کاملی از انواع گیاهان آپارتمانی و گیاهان فضای سبز و گل‌های فصلی را در خود جا داده‌است. 7) گلخانه باغ ایرانی: این گلخانه به پرورش و تولید انواع پیازهای لاله، نرگس و گیاهان زینتی و آپارتمانی مشغول می‌باشد.
