آسمان را از میان صخره های بلند تنگه واشی ببینید
در کیلومتر 2 جاده فیروزکوه – تهران یک جاده فرعی و طی حدود 9 کیلومتر، روستای جلیزجند وجود دارد. بعد از عبور از روستا و طی 4 کیلومتر به محل پیاده روی تنگه ساوشی شروع می شود. تنگه واشی مکانی با جاذبه های گردشگری است که در حدود ۱۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان فیروزکوه قرار گرفته (فیروزکوه در فاصله 125 کیلومتری تهران است).و با داشتن آب و هوای مناسب در تابستانها، میزبان جمعیت کثیری از مسافران و گردشگران است. درجه هوای این منطقه به طور متوسط بیست درجه کمتر از دمای هوای تهران است. بهار، تابستان و اوایل پاییز از زیبارین فصل های سفر به این منطقه است.
.jpg)
با توجه به فاصله اندک بین صخره های عظیم و یکپارچه هر دو تنگه و همگنی آنها به نظر می رسد شکل گیری تنگه و مسیر رودخانه جاری در آن ناشی از ایجاد گسل باشد. ساواشی در زبان آذری به معنی محل برخورد، رودررو شدن، نزاع و درگیری معنی می دهد. وجه تسمیه ساواشی را می توان در باریک بودن مسیر عبور از تنگه دانست که مکانی است که در آن جا مردم هنگام عبور با یکدیگر رودررو شده و ممکن است به یکدیگر برخورد کنند.
.jpg)
این مکان شامل دو تنگه است که تنگه اول به "واشی" و تنگه دوم به "سا" معروف است. در انتهای تنگه دوم آبشاری با ارتفاع ۱۵ متر قرار دارد. مسیر پیاده روی از ابتدای تنگه اول طی سه بخش انجام می‌شود. مسیر تنگه اول تا ابتدای دشت ساواشی (حدود ۲۵۰متر)، راهپیمایی دشت ساواشی (حدود ۱۷۰۰متر) و مسیر تنگه دوم تا رسیدن به آبشار (حدود ۸۰۰متر).
.jpg)
آب این رودخانه از کوه دیلار در 18 کیلومتری شمال شهر فیروزکوه سرچشمه میگیرد و به طول 25 کیلومتر در منطقه ادامه دارد. تنگه واشی به طول حدود ۳۰۰ متر و با دیواره های صخره ای بلند به ارتفاع حدود ۱۰۰ متر محل عبور رودخانه ای است که از کوه های ساواشی سرچشمه می گیرد و از میان دشت می گذرد. در فصل تابستان که آب به کمترین میزان خود می رسد، عمق آن به حدی است که در برخی نقاط تا زیر زانوی شما را خیس نماید. یکی از مهمترین جذابیت های این تنگه، همین عبور کل مسیر از میان آب است. یکی از جذاب ترین بخش های سفر به تنگه واشی حرکت در رودخانه ای است که در بین یک دره سنگی قرار دارد.
.jpg)
تنگه واشی به طول حدود ۳۰۰ متر و با دیواره های صخره ای بلند به ارتفاع حدود ۱۰۰ متر محل عبور رودخانه ای است که از کوه های ساواشی سرچشمه می گیرد و از میان دشت می گذرد. در فصل تابستان که آب به کمترین میزان خود می رسد، عمق آن به حدود 50 سانتیمتر می رسد. یکی از مهمترین جذابیت های این تنگه، همین عبور کل مسیر از میان آب است.
بعد از عبور از تنگه اول و گذر از دشتی زیبا، تنگه دوم قرار گرفته که حدود ۲ کیلومتر با تنگه اولی فاصله دارد. این تنگه هم مانند تنگه اول چشم نواز است و از دیواره های سنگی آن در نقاط مختلف چشمه های آب زلال و خنک به سمت پایین روان است. در انتهای این تنگه نیز هیاهوی ریزش آب آبشاری زیبا مسافران را به خود می خواند تا در زیر آبشار و در هوای گرم تابستانه تنی به آب بزنند. حوضچه ای به مساحت تقریبی پنجاه متر مربع و با عمق متوسط یک متر ایجاد شده است.
.jpg)
تنگه واشی علاوه بر طبیعت زیبا، دارای آثار تاریخی نیز هست. یکی از سه کتیبه معروف دوره قاجار در این تنگه واقع شده و دو کتیبه دیگر در چشمه علی شهر ری و تونل وانا در جاده هراز واقع شده اند. هر سه این کتیبه ها به دستور فتحعلی شاه قاجار حکاکی شده است. فتحعلی شاه که دوران پیش از پادشاهی خویش را در شیراز گذرانده بود، با دیدن نقش برجسته های آن دیار، سه نفر به نامهای حجارباشی، نقاش باشی و معمار باشی را مسئول ساخت این سه کتبیه در تهران کرد. کتیبه واقع در تنگه ساواشی دارای ابعاد شش در هفت متر است که وقایع زمان فتحعلی شاه دور تا دور کتیبه روایت شده است. بزرگترین نقش برجسته این کتیبه ها، نقش شکارگاه با تصویر اسب، نیزه و شکارهایش است که در اطراف آن می توان عباس میرزا، علی قلی میرزا و علی نقی میرزا پسران فتحعلی شاه و همچنین نوادگانش را در حال شکار دید. این کتیبه که حدودا ۱۸۵ ساله است به گونه ای در دل کوه حک شده که از بارش باران و تابش آفتاب در امان بوده است اما صنعت گردشگری به آن آسیب وارد نموده است. از دیگر دیدنی های این منطقه، دشت پشت آبشار(دره سکوت)، قلعه اسماعیلیه(بالای تنگه اول) و غار طبیعی تنگه دوم و آبشارهای روستای طارس در 10 کیلومتری شمال فیروزکوه اشاره کرد که علاوه بر آب های معدنی دارای دره هایی دیدنی و ناشناخته را می توان نام برد.
.jpg)
از جمله این مناطق می توان به طبیعت و آبشارهای روستای طارس در 10 کیلومتری شمال فیروزکوه اشاره کرد که علاوه بر آب های معدنی دارای دره هایی دیدنی و ناشناخته است. همچنین فاصله آن از "چشمه آب معدنی خمده" تنها 30 کیلومتر است.
.jpg)
تنگه واشی عمومی بوده و بازدید از آن رایگان است. در عین حال، مسافران و بازدیدکنندگان می‌بایست هزینه‌هایی را برای پارکینگ (به صورت خصوصی اداره می‌شوند) پرداخت نمایند. ارایه سرویس‌های بهداشتی در منطقه در حد ناباورانه‌ای ضعیف است. میتوان ابراز داشت که به لحاظ مدیریت شهری، منطقه به حال خود رها شده است! ریختن زباله از سوی بازدیدکنندگان نیز تصاویر ناخوشایندی را در کنار مناظر زیبای طبیعی به وجود آورده است. چنانچه مدیریتی سازگار با طبیعت، تاریخچه و نیاز بازدیدکنندگان در این منطقه اختیار می‌شد، جذابیت‌های گردشگری آن دو چندان می‌نمود.
.jpg)
یکی از سوغاتی های روستای جلیزجند یا همان ساواشی "دوغ پنج گیاه" نام دارد. این دوغ محلی با گیاهان معطر آویشن، نعناع، کاکوتی، پونه صحرایی و پونه جنگلی طعم دار شده است. رب آلوچه و لواشک ترش هم از دیگر سوغاتی های این روستاست. همچنین در تنگه واشی گیاه کمیاب «باریچه» که مصارف مهم صنعتی و دارویی دارد، می روید. چیدن باریچه به دلیل کمیابی آن جرم است و پیگرد قانونی دارد.
.jpg)
